Ήμουν ευτυχής που το Σεπ του 2008 παρακολούθησα μια παράσταση του στο Μαρούσι πίσω από το μπερντέ. H foto einai apo ena filo.
Ο Καραγκιόζης στον Παράδεισο!!!!!
Αν με ρωτήσετε τι προσέθεσα εγώ στην τέχνη του θεάτρου σκιών, θα έλεγα το καλαμπούρι. Και τη φωνή μου, που τη διατήρησα αυθεντική μέχρι το τέλος...».
Την Τετάρτη στο νεκροταφείο Αμαρουσίου, θα γίνει δημοσία δαπάνη, η κηδεία του Ευγένιου Σπαθάρη. Η νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλλεί στις 4 το απόγευμα, στη Μητρόπολη της περιοχής. Την ίδια μέρα, από τις 10 το πρωί έως και τις 3 μετά το μεσημέρι, η σορός του εκλιπόντος θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στο Σπαθάρειο Μουσείο. Ο σπουδαίος δημιουργός του θεάτρου σκιών, «έφυγε», χθες, από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών
Ο μεγάλος δάσκαλος νοσηλευόταν στο νοσοκομείο ΚΑΤ, επί τέσσερις ημέρες, με βαρύτατες εγκεφαλικές κακώσεις, που υπέστη όταν στις 6 Μαΐου έχασε την ισορροπία του και έπεσε από τη σκάλα, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο ινστιτούτο Γκαίτε.
O Ευγένιος Σπαθάρης έφυγε…Ο καραγκιόζης, ο χατζηαβάτης, ο μπάρμπα Γιώργος είναι όμως αθάνατοι. Και οι συμβολισμοί τους διαχρονικοί. Ο ίδιος ο Ευ. Σπαθάρης έλεγε ότι «ο καραγκιοζμπερντές» είναι σκηνές και στιγμές από την Ελλάδα… Ο τύπος του φτωχού έλληνα ο καραγκιόζης. Αγαθός, έξυπνος, σκληρός καμιά φορά στ' αστεία του, αλλά καλόκαρδος στο βάθος. Γεμάτος τεμπελιά και αισιοδοξία, αλλά και γεμάτος διάθεση ν' ανακατεύεται σε όλα. Τον ενδιαφέρει κάθε τι που γίνεται γύρω του, όλους τους πειράζει και τους κοροϊδεύει και κυρίως τον ίδιο τον εαυτό του. Το χέρι του είναι εξαιρετικά ευκίνητο και υπερβολικά μακρύ, για να μπορεί να ξύνει την πλάτη του και το κεφάλι του ή για να χειρονομεί και να δίνει έμφαση στη χειρονομία του. Καρπαζώνει προθυμότατα, αλλά και τις «τρώει». Ετοιμόλογος και αστείος, ποτέ όμως γελοίος. «Νοσταλγός» της τουρκοκρατίας ο Χατζηαβάτης. Παμπόνηρος, ανήσυχος για όλα, αδύνατος, δειλός και κόλακας, κυρίως απέναντι στους ισχυρούς. Δείχνει μισοκακόμοιρος, αλλά ο νους του μηχανορραφεί. Ένας αστός βιοπαλαιστής. Τελάλης, μεσίτης και ταχυδρόμος που εκτελεί παραγγελίες του μπέη και του πασά. Ένας ευγενικός και αξιοπρεπής οικογενειάρχης, πιο μορφωμένος κοινωνικά από τον καραγκιόζη προσπαθεί πάντα να συμβουλεύει και να διορθώνει τον φίλο του. Ο ρουμελιώτης Μπάρμπα Γιώργος, ο βουνίσιος έλληνας. Αναλλοίωτος και αδιάφθορος μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Αγαθός, ηθικός και δυνατός. Καμαρώνει που είναι θείος του Καραγκιόζη και γι' αυτό του προσφέρει στοργικά την προστασία του. (σ.σ. Η αναγωγή των συμβολισμών δική σας... )Ο καραγκιοζοπάιχτηςΟ Ευγένιος Σπαθάρης Γεννήθηκε στην Κηφισιά, το 1924, μέσα στο θέατρο σκιών του πατέρα του, Σωτήρη.Άρχισε την καριέρα του το 1942 και από το 1945 έως το 1950 περιοδεύει δίνοντας παραστάσεις σε πολλά θέατρα και κινηματογράφους της Ελλάδας.Το 1962 ο Ευγένιος Σπαθάρης ηχογραφεί όλες τις κλασσικές παραστάσεις του Καραγκιόζη στην Κολούμπια, και έτσι κυκλοφορούν οι πρώτοι δίσκοι του. Τότε ακούγεται και το "εμένα φίλε με λένε καραγκιόζη", σε στίχους Ν. Γκάτσιου και μουσική Στ. Ξαρχάκου.Το 1966 δημιουργείται ο Πειραματικός Σταθμός Τηλεόρασης και ξεκινά με τον Καραγκιόζη του Σπαθάρη, ο οποίος συνεχίστηκε έως το 1992.Σημαντική υπήρξε η κυκλοφορία των εικονογραφημένων τευχών του Ε. Σπαθάρη με Καραγκιόζη (1900 και 1970) και η επιτυχημένη έκδοση του βιβλίου του "Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων" (1979).Ο Ευγένιος Σπαθάρης σκηνοθέτησε και σκηνογράφησε με τεράστια επιτυχία τον "Μέγα Αλέξανδρο" με το Ελληνικό Χορόδραμα (1950), επίσης τον "Μέγα Αλέξανδρο" συνεργαζόμενος με την Σοφία Βέμπο (1954), "Το ταξίδι" του Γ. θέμελη (1965), τον "Καραγκιόζη Δικτάτορα" του Γ. Γιαννακόπουλου (1969), "Το μεγάλο μας τσίρκο" του Ι. Καμπανέλλη (1972), τον "Καραγκιόζη παρά λίγο Βεζύρη" του Σκούρτη, "τα Καραγκιοζέϊκα" του Ρώτα και άλλα.Το 1980 ανεβάζει διασκευασμένους τους Βατράχους του Αριστοφάνη που αμέσως κυκλοφόρησε και σε δίσκο. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1998, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τσαρούχη, επαναφέρει με πολύ μεγάλη επιτυχία στη σκηνή την επινόηση του πατέρα του, την "ολόσωμη αποθέωση", ανεβάζοντας το ηρωϊκό έργο "Αθανάσιος Διάκος". Τέλος, το 1999 γράφει και σκηνοθετεί στη Ρόδο το έργο "Σκιών Καμώματα" που παιζόταν έως πρόσφατα σε περιοδείες σε όλη την Ελλάδα.Εμφανίστηκε σε διάφορες κινηματογραφικές ταινίες όπως, στο "Πικρό Ψωμί" του Γ. Γρηγορίου (1950), στον "Εξυπνότερο άνθρωπο του κόσμου" παραγωγής Ολυμπία Φίλμς (1950), στην "Κιβωτό" μαζί με την Μελίνα Μερκούρη και τον Μίνω Αργυράκη (κινούμενα σχέδια 1956), στον "Μέγα Αλέξανδρο" του Γ. Ζερβουλάκου (1960), σε οκτώ ταινίες παραγωγής Ιωαννίδης Φίλμς με κλασσικές κωμωδίες του Καραγκιόζη (1962), στην "Λυσιστράτη" του Γ. Ζερβουλάκου (1974), στο "Τεριρέμ" του Α. Δοξιάδη (1992) και σε πολλά ντοκιμαντέρ αφιερωμένα στην Ελλάδα.Ο Ευ. Σπαθάρης και τα ταξίδια του ΚαραγκιόζηΟ Ευγένιος Σπαθάρης είχε τιμηθεί με αναμνηστικές πλακέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό για την τόσο σημαντική και πολύχρονη προσφορά του στον θεατρικό αυτό τομέα ενώ διακρίθηκε στα περισσότερα Φεστιβάλ για το εξαιρετικό ταλέντο του. Το 1980 μάλιστα, στο φεστιβάλ Ιθάκης πήρε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας, σκηνογραφίας και ενδυματολογίας για το έργο "ο Τιλάλης" του Μιχάλη Μπουρμπούλη (1980).Το 2001, σε συνεργασία με τους μουσικούς Λουδοβίκο των Ανωγείων και Ψαραντώνη παρουσίασε με πρωτότυπο τρόπο στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό το γνωστό Κρητικό ποίημα του Βιτζέντζου Κορνάρου «Ερωτόκριτος».Την ίδια χρονιά το Θέατρο Τέχνης με επικεφαλής τον σκηνοθέτη Μίμη Κουγιουμτζή ανέβασαν με πρωτοφανή επιτυχία το έργο «Πλούτος» του Αριστοφάνη με πρωταγωνιστή τον Ευγένιο Σπαθάρη. Η παρουσία του στο ιερό θέατρο της Επιδαύρου υπήρξε ο πιο σημαντικός σταθμός της ζωή του. Η παράσταση συνεχίστηκε με την ίδια επιτυχία σε όλη την Ελλάδα.Το 2003 επιστρέφοντας από το εξωτερικό έγραψε και ανέβασε το δεύτερο θεατρικό του έργο «Ε! ρε γλέντια» το οποίο παρουσιάστηκε στην Αθήνα και στην Επαρχία με τον Τάκη Βαμβακίδη στο ρόλο του Καραγκιόζη.Τον Ιούνιο του 1995, ο Ευ. Σπαθάρης φτιάχνει το σπίτι του καραγκιόζη. Ο Δήμος Αμαρουσίου εξασφάλισε μια μόνιμη στέγη για τον Καραγκιόζη και τους υπόλοιπους φίλους του και ιδρύει το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών.Τον Φεβρουάριο του 2007, το Υπουργείο Πολιτισμού τίμησε τον Ευγένιο Σπαθάρη για την πολύτιμη προσφορά του στην τέχνη και στην Ελληνική Λαϊκή μας παράδοση απονέμοντάς του αναμνηστική πλακέτα και διοργανώνοντας εκδήλωση αφιερωμένη στην εξηπεντάχρονη δράση του.O ζωγράφος Ευ. ΣπαθάρηςΟ Ευγένιος Σπαθάρης, εκτός από το ταλέντο της τέλειας ερμηνείας και τεχνικής στον τομέα της θεατρικής τέχνης ήταν και ένας γνήσιος εκφραστής των συγκινήσεων της λαϊκής μας ψυχής που προκαλούνται με τους υπέροχους πίνακές του.Διατήρησε έντονα τα κύρια χαρακτηριστικά της λαϊκής ζωγραφικής που τα έδενε μεταξύ τους με πρωτοφανή ρεαλισμό και μεγάλη χρωματική ζωντάνια.Αντλούσε τα θέματά του από τις καθημερινές εικόνες της ελληνικής παλιάς αθηναϊκής ζωής, πολλά ιστορικά γεγονότα με επίκεντρο τους ήρωες της επανάστασης, ελληνικά λαϊκά πορτραίτα, δημοτικά τραγούδια, αλλά και διάφορες άλλες σκηνές εμπνευσμένες από τον κόσμο της μυθολογίας ή του παραμυθιού.Ασχολήθηκε με την εικονογράφηση πολλών παιδικών βιβλίων αλλά και με την φιλοτέχνηση ημερολογίων γνωστών μεγάλων εταιρειών.Οργάνωσε πάνω από 50 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και έλαβε μέρος σε πολλές ομαδικές και στο εξωτερικό.
O Ευγένιος Σπαθάρης έφυγε…Ο καραγκιόζης, ο χατζηαβάτης, ο μπάρμπα Γιώργος είναι όμως αθάνατοι. Και οι συμβολισμοί τους διαχρονικοί. Ο ίδιος ο Ευ. Σπαθάρης έλεγε ότι «ο καραγκιοζμπερντές» είναι σκηνές και στιγμές από την Ελλάδα… Ο τύπος του φτωχού έλληνα ο καραγκιόζης. Αγαθός, έξυπνος, σκληρός καμιά φορά στ' αστεία του, αλλά καλόκαρδος στο βάθος. Γεμάτος τεμπελιά και αισιοδοξία, αλλά και γεμάτος διάθεση ν' ανακατεύεται σε όλα. Τον ενδιαφέρει κάθε τι που γίνεται γύρω του, όλους τους πειράζει και τους κοροϊδεύει και κυρίως τον ίδιο τον εαυτό του. Το χέρι του είναι εξαιρετικά ευκίνητο και υπερβολικά μακρύ, για να μπορεί να ξύνει την πλάτη του και το κεφάλι του ή για να χειρονομεί και να δίνει έμφαση στη χειρονομία του. Καρπαζώνει προθυμότατα, αλλά και τις «τρώει». Ετοιμόλογος και αστείος, ποτέ όμως γελοίος. «Νοσταλγός» της τουρκοκρατίας ο Χατζηαβάτης. Παμπόνηρος, ανήσυχος για όλα, αδύνατος, δειλός και κόλακας, κυρίως απέναντι στους ισχυρούς. Δείχνει μισοκακόμοιρος, αλλά ο νους του μηχανορραφεί. Ένας αστός βιοπαλαιστής. Τελάλης, μεσίτης και ταχυδρόμος που εκτελεί παραγγελίες του μπέη και του πασά. Ένας ευγενικός και αξιοπρεπής οικογενειάρχης, πιο μορφωμένος κοινωνικά από τον καραγκιόζη προσπαθεί πάντα να συμβουλεύει και να διορθώνει τον φίλο του. Ο ρουμελιώτης Μπάρμπα Γιώργος, ο βουνίσιος έλληνας. Αναλλοίωτος και αδιάφθορος μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Αγαθός, ηθικός και δυνατός. Καμαρώνει που είναι θείος του Καραγκιόζη και γι' αυτό του προσφέρει στοργικά την προστασία του. (σ.σ. Η αναγωγή των συμβολισμών δική σας... )Ο καραγκιοζοπάιχτηςΟ Ευγένιος Σπαθάρης Γεννήθηκε στην Κηφισιά, το 1924, μέσα στο θέατρο σκιών του πατέρα του, Σωτήρη.Άρχισε την καριέρα του το 1942 και από το 1945 έως το 1950 περιοδεύει δίνοντας παραστάσεις σε πολλά θέατρα και κινηματογράφους της Ελλάδας.Το 1962 ο Ευγένιος Σπαθάρης ηχογραφεί όλες τις κλασσικές παραστάσεις του Καραγκιόζη στην Κολούμπια, και έτσι κυκλοφορούν οι πρώτοι δίσκοι του. Τότε ακούγεται και το "εμένα φίλε με λένε καραγκιόζη", σε στίχους Ν. Γκάτσιου και μουσική Στ. Ξαρχάκου.Το 1966 δημιουργείται ο Πειραματικός Σταθμός Τηλεόρασης και ξεκινά με τον Καραγκιόζη του Σπαθάρη, ο οποίος συνεχίστηκε έως το 1992.Σημαντική υπήρξε η κυκλοφορία των εικονογραφημένων τευχών του Ε. Σπαθάρη με Καραγκιόζη (1900 και 1970) και η επιτυχημένη έκδοση του βιβλίου του "Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων" (1979).Ο Ευγένιος Σπαθάρης σκηνοθέτησε και σκηνογράφησε με τεράστια επιτυχία τον "Μέγα Αλέξανδρο" με το Ελληνικό Χορόδραμα (1950), επίσης τον "Μέγα Αλέξανδρο" συνεργαζόμενος με την Σοφία Βέμπο (1954), "Το ταξίδι" του Γ. θέμελη (1965), τον "Καραγκιόζη Δικτάτορα" του Γ. Γιαννακόπουλου (1969), "Το μεγάλο μας τσίρκο" του Ι. Καμπανέλλη (1972), τον "Καραγκιόζη παρά λίγο Βεζύρη" του Σκούρτη, "τα Καραγκιοζέϊκα" του Ρώτα και άλλα.Το 1980 ανεβάζει διασκευασμένους τους Βατράχους του Αριστοφάνη που αμέσως κυκλοφόρησε και σε δίσκο. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1998, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τσαρούχη, επαναφέρει με πολύ μεγάλη επιτυχία στη σκηνή την επινόηση του πατέρα του, την "ολόσωμη αποθέωση", ανεβάζοντας το ηρωϊκό έργο "Αθανάσιος Διάκος". Τέλος, το 1999 γράφει και σκηνοθετεί στη Ρόδο το έργο "Σκιών Καμώματα" που παιζόταν έως πρόσφατα σε περιοδείες σε όλη την Ελλάδα.Εμφανίστηκε σε διάφορες κινηματογραφικές ταινίες όπως, στο "Πικρό Ψωμί" του Γ. Γρηγορίου (1950), στον "Εξυπνότερο άνθρωπο του κόσμου" παραγωγής Ολυμπία Φίλμς (1950), στην "Κιβωτό" μαζί με την Μελίνα Μερκούρη και τον Μίνω Αργυράκη (κινούμενα σχέδια 1956), στον "Μέγα Αλέξανδρο" του Γ. Ζερβουλάκου (1960), σε οκτώ ταινίες παραγωγής Ιωαννίδης Φίλμς με κλασσικές κωμωδίες του Καραγκιόζη (1962), στην "Λυσιστράτη" του Γ. Ζερβουλάκου (1974), στο "Τεριρέμ" του Α. Δοξιάδη (1992) και σε πολλά ντοκιμαντέρ αφιερωμένα στην Ελλάδα.Ο Ευ. Σπαθάρης και τα ταξίδια του ΚαραγκιόζηΟ Ευγένιος Σπαθάρης είχε τιμηθεί με αναμνηστικές πλακέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό για την τόσο σημαντική και πολύχρονη προσφορά του στον θεατρικό αυτό τομέα ενώ διακρίθηκε στα περισσότερα Φεστιβάλ για το εξαιρετικό ταλέντο του. Το 1980 μάλιστα, στο φεστιβάλ Ιθάκης πήρε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας, σκηνογραφίας και ενδυματολογίας για το έργο "ο Τιλάλης" του Μιχάλη Μπουρμπούλη (1980).Το 2001, σε συνεργασία με τους μουσικούς Λουδοβίκο των Ανωγείων και Ψαραντώνη παρουσίασε με πρωτότυπο τρόπο στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό το γνωστό Κρητικό ποίημα του Βιτζέντζου Κορνάρου «Ερωτόκριτος».Την ίδια χρονιά το Θέατρο Τέχνης με επικεφαλής τον σκηνοθέτη Μίμη Κουγιουμτζή ανέβασαν με πρωτοφανή επιτυχία το έργο «Πλούτος» του Αριστοφάνη με πρωταγωνιστή τον Ευγένιο Σπαθάρη. Η παρουσία του στο ιερό θέατρο της Επιδαύρου υπήρξε ο πιο σημαντικός σταθμός της ζωή του. Η παράσταση συνεχίστηκε με την ίδια επιτυχία σε όλη την Ελλάδα.Το 2003 επιστρέφοντας από το εξωτερικό έγραψε και ανέβασε το δεύτερο θεατρικό του έργο «Ε! ρε γλέντια» το οποίο παρουσιάστηκε στην Αθήνα και στην Επαρχία με τον Τάκη Βαμβακίδη στο ρόλο του Καραγκιόζη.Τον Ιούνιο του 1995, ο Ευ. Σπαθάρης φτιάχνει το σπίτι του καραγκιόζη. Ο Δήμος Αμαρουσίου εξασφάλισε μια μόνιμη στέγη για τον Καραγκιόζη και τους υπόλοιπους φίλους του και ιδρύει το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών.Τον Φεβρουάριο του 2007, το Υπουργείο Πολιτισμού τίμησε τον Ευγένιο Σπαθάρη για την πολύτιμη προσφορά του στην τέχνη και στην Ελληνική Λαϊκή μας παράδοση απονέμοντάς του αναμνηστική πλακέτα και διοργανώνοντας εκδήλωση αφιερωμένη στην εξηπεντάχρονη δράση του.O ζωγράφος Ευ. ΣπαθάρηςΟ Ευγένιος Σπαθάρης, εκτός από το ταλέντο της τέλειας ερμηνείας και τεχνικής στον τομέα της θεατρικής τέχνης ήταν και ένας γνήσιος εκφραστής των συγκινήσεων της λαϊκής μας ψυχής που προκαλούνται με τους υπέροχους πίνακές του.Διατήρησε έντονα τα κύρια χαρακτηριστικά της λαϊκής ζωγραφικής που τα έδενε μεταξύ τους με πρωτοφανή ρεαλισμό και μεγάλη χρωματική ζωντάνια.Αντλούσε τα θέματά του από τις καθημερινές εικόνες της ελληνικής παλιάς αθηναϊκής ζωής, πολλά ιστορικά γεγονότα με επίκεντρο τους ήρωες της επανάστασης, ελληνικά λαϊκά πορτραίτα, δημοτικά τραγούδια, αλλά και διάφορες άλλες σκηνές εμπνευσμένες από τον κόσμο της μυθολογίας ή του παραμυθιού.Ασχολήθηκε με την εικονογράφηση πολλών παιδικών βιβλίων αλλά και με την φιλοτέχνηση ημερολογίων γνωστών μεγάλων εταιρειών.Οργάνωσε πάνω από 50 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και έλαβε μέρος σε πολλές ομαδικές και στο εξωτερικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου